Gegroet, mijn vrienden! Na mijn bezoek aan Eindhoven ben ik gisteren in een geheimzinnige reiswagen gestapt om naar mijn volgende bestemming gebracht te worden. De bestemming kende ik niet, maar een raadsel van Claudia Sacrata vertelde er als volgt over: ‘Stap in de reiswagen en zoek de man die mij beminde, in de burcht tussen grafveld, villa en altaar.‘ Over de identiteit van de man die Claudia Sacrata beminde hoefde ik niet lang na te denken, maar de locatie was allerminst duidelijk.

Op de Molenberg in Wijchen trof ik dit informatiebord aan. Het vertelt over de Gallo-Romeinse boerderijen waar de elite hier in woonde.

Vanmorgen reed de reiswagen verder. Het duurde tot het einde van de ochtend en al die tijd kon ik weinig anders doen dan nadenken. Uiteindelijk zette de koetsier mij af vlakbij de Maas, die ik met een grote brug over moest steken. Volgens de koetsier hoefde ik daarna alleen maar noordwaarts de weg te blijven volgen. Zo kwam ik uiteindelijk in een nederzetting terecht die Wijchen genoemd werd. Wijchen bevatte twee grafvelden, een villa en een altaar voor de godin Minerva, dus leek het erop dat ik de juiste plaats gevonden had. En uiteindelijk trof ik een burcht aan. Een informatiebord op de Molenberg bevestigde dat. Nou ja… soort van. Het was geen oppidum in Keltische of Germaanse stijl, noch een Romeins fort. In plaats daarvan was het een kasteel uit een tijd die voor mij in de verre toekomst ligt. Maar er was blijkbaar wel een Romeinenmiddag aan de gang!

Een glaasje wijn voor Julius Caesar, die zo te zien geheel incognito was.

De vrijwilligsters van het museum hadden zich voor de gelegenheid in Romeinse jurken gestoken, compleet met een paar sieraden zelfs. Ook kregen de kinderen voor wie de Romeinenmiddag georganiseerd was de gelegenheid om een tunica te dragen. Eén van de jongetjes was echter al voorbereid en kwam binnen met een mantel om zijn schouders en een zwaard aan zijn zijde. Wie hij was? “Caesar natuurlijk!” Dat was in elk geval wel duidelijk. Zowel de kleine Caesar als alle andere jonge Romeintjes kregen gelegenheid om plaats te nemen op een Romeinse bank. Daarbij stond een klein buffetje, waar de mogelijkheid was om in Romeinse stijl een druifje of stukje brood te proeven. Uiteraard was er ook wijn. Maar dan opvallend zoete, zonder alcohol.

Ik mocht deze fraaie Romeintjes even vastleggen. Nou alleen nog netjes op je linkerzij gaan liggen.

De Romeinenmiddag was echter meer dan alleen verkleden en hapjes proeven. Op de binnenplaats van het kasteel waren ook enkele spelletjes ingericht. Het waren geen ingewikkelde spellen als duodecim scriptum of mola, maar snelle simpele spelletjes die ook voor kleine kinderen gemakkelijk te begrijpen waren, zoals blikjes gooien en sjoelen, maar dan met de draai dat de punten aan de hand van Romeinse cijfers te lezen waren. Dat daagde de kinderen in elk geval uit om de Romeinse cijfers te begrijpen. Zo werd op een simpele manier toch nog wat bijgeleerd. Voor wie wat creatiever wilde zijn was er ook gelegenheid om wat creatiever te zijn. Bijvoorbeeld door het maken van een mozaïekje. Niet van kostbaar marmer en beton, maar door kleine vierkante stukjes plastic, met een plakkende onderkant, op een doosje te plakken. Natuurlijk moest het doosje ook zelf in elkaar gezet worden, dus iedereen was wel even zoet.

Het is wel duidelijk wat dit gaat worden!

Een mogelijkheid tot schilderen was er ook, want daar deden de Romeinen natuurlijk ook aan met hun fresco’s. De schilderingen betroffen van alles: boten, varkentjes, je kon het zo gek niet bedenken… Maar het meest opvallend vond ik het werk van één jonge artiest. Ik zag hem met grote nauwkeurigheid een rode rechthoek schilderen, met daarin een een grote, gele streep van boven naar beneden, als een versteviging. ‘Wordt dit een Romeins schild?’ vroeg ik. Een bijna overbodige vraag. Vooral toen er ook nog een gouden helm bij verscheen waar met grote precisie een rode kam op geschilderd werd. Zou het een portret van mij zijn geworden?

Quintus Petilius Cerialis, die in 70 AD de Opstand der Bataven neersloeg. Later maakte hij nog meer carrière in Brittannia.

Zoals ik zei was het niet veel denkwerk om te raden wie de persoon was die dit keer een voorwerp voor mij had achtergelaten. Quintus Petilius Cerialis uiteraard! Cerialis werd in het voorjaar van 70 na Chr. naar Gallië en Germania gestuurd om af te rekenen met de Bataafse Opstand. Met acht legioenen tot zijn beschikking slaagde hij hier ook in, al was het geen eenvoudige klus. Zeker omdat hij zijn vijanden een paar keer ernstig onderschatte. In september 70 werd zijn kamp aangevallen in de nacht, toen de wachtposten in slaap gevallen waren. De tenten werden over de slapende soldaten heen gegooid en het vlaggenschip van Cerialis’ vloot werd gekaapt. De Germanen hadden gedacht dat Cerialis zich op het schip bevond, maar een nachtelijk avontuurtje had zijn leven gered: Cerialis bevond zich heel ergens anders omdat hij in bed lag met Claudia Sacrata!

Mijn buidel… een beetje voller dan hij was toen ik hem kwijtraakte!

Cerialis bleek als echte opperbevelhebber, die dus ook verantwoordelijk is voor de soldij, mijn buidel of marsuppium te hebben achtergelaten, met wat extra zakgeld erin. Ook hij had een raadsel achtergelaten: ‘Ga naar het bos van de dux. De dame uit het graf vertelt je meer.’ Daar moest ik even flink mijn hoofd over breken, maar toen realiseerde ik mij dat het woord dux, dat oorspronkelijk stond voor Keltische en Germaanse aanvoerders, later een titel wordt voor commandanten van Romeinse provincies en zo in de middeleeuwen het Latijnse woord voor “hertog” wordt. Het bos van de hertog: ‘s-Hertogenbosch! Meteen ging ik op pad. Ik ben nu ongeveer halverwege, ter hoogte van Oss. Kijken wat ik morgen in Den Bosch aantref!

L.Octavius Barbatus

www.twitter.com/OctaviusRomein